Khác với cảnh sạt lở tan hoang, một đoạn dài gần nửa cây số bờ biển Cửa Đại (phường Cửa Đại, TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) đã được bồi lắng tạo thành bãi cát trắng tinh, rộng hơn 200 m tính từ bờ ra tới mép biển. Chính quyền, người dân và du khách đều rất vui mừng khi những nỗ lực chống sạt lở không biết mệt mỏi bước đầu đã đem lại hiệu quả.
Bãi biển đẹp trở lại
Biển Cửa Đại trước đây rất đẹp và từng được tạp chí du lịch nổi tiếng của Mỹ Trip Advisor bầu chọn vào Top 20 bãi biển đẹp châu Á vào năm 2014. Nhiều du khách khi đến Hội An, nhất là khách nước ngoài, rất mê mẩn với phong cảnh biển xanh, cát trắng, nắng vàng thơ mộng nơi đây. Dù vậy, kể từ thời điểm cuối năm 2014 đến nay, thiên tai khắc nghiệt đã biến Cửa Đại dần trở thành một bãi “chiến trường”. Bắt đầu từ khu vực phía Nam, sạt lở ngày mỗi lấn ra phía Bắc với chiều dài gần chục cây số. Mỗi mùa mưa bão đi qua, biển Cửa Đại lại bị sạt lở ngày một trầm trọng. Chính quyền địa phương và các doanh nghiệp triển khai xây dựng bờ kè chắn sóng nhưng xây kè chỗ này, chỗ kia bị sạt lở. Đã có hàng trăm tỉ đồng bỏ ra nhưng không đem lại hiệu quả.
Trước thực tế này, chính quyền tỉnh Quảng Nam và các bộ – ngành, các nhà khoa học xác định cần một giải pháp tổng thể để cứu bờ biển, bảo vệ khu phố cổ Hội An có nguy cơ bị đe ᴅọᴀ nếu Cửa Đại không còn. Rất nhiều hội thảo, hội nghị được tổ chức với sự góp ý, đóng góp ý kiến của các chuyên gia đầu ngành trong và ngoài nước. Qua tham vấn, tỉnh Quảng Nam quyết định chọn phương áɴ xây dựng đê ngầm chắn sóng ở bên ngoài kết hợp bơm cát tạo bãi ở phía trong.
Sau nhiều nỗ lực, bờ biển Cửa Đại (TP Hội An, tỉnh Quảng Nam) đang dần hồi sinh với dải cát rộng lớn được bồi đắp
Tháng 7-2021, Ban Quản lý dự áɴ đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam được giao triển khai thực hiện dự áɴ chống xói lở khẩn cấp bờ biển Cửa Đại, có tổng mức đầu tư 300 tỉ đồng từ ngân sách trung ương. Dự áɴ được thực hiện với mục đích xây dựng tuyến đê ngầm dài 1.530 m kết hợp nạo vét luồng Cửa Đại, tận dụng nguồn cát nạo vét san lấp tạo bãi. Đến thời điểm này, dự áɴ đã hoàn thành. Sau khi bơm hơn 600.000 m3 cát, bờ biển Cửa Đại dài hơn 600 m dần được tái tạo.
Hơn 1 tháng nay, từ khi bãi tắm được phục hồi, Đội Quản lý bãi tắm Cửa Đại đã huy động lực lượng chỉnh trang cảnh quan, ᴍᴜᴀ gỗ và dừa cây về tạo ghế ngồi, xích đu làm công viên để người dân và du khách đến tham quan. Các chủ nhà hàng ven biển Cửa Đại và những người ʙáɴ hàng rong cũng vui trở lại khi du khách đến tắm biển, ăn uống khá đông. Chiều chiều, trên bãi tắm Cửa Đại cát trắng phau, du khách và người dân tập trung chơi thể thao rồi hòa mình trong dòng nước xanh ngắt. “Mấy năm nay sạt lở ghê quá, cả một bờ biển dài tan hoang, không ai nghĩ bờ biển Cửa Đại có thể bồi đắp lại được nữa. Giờ thì bãi cát rộng đẹp, bà con rất phấn khởi” – ông Nguyễn Đình Thọ (trú phường Cửa Đại) hồ hởi.
Triển khai tiếp 2 dự áɴ hơn 1.300 tỉ đồng
Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP Hội An, cho hay giải pháp làm đê ngầm kết hợp bơm cát tạo bãi trên thực tế đã mang lại hiệu quả bước đầu. Người dân địa phương và du khách đều rất phấn khởi bởi đã khá lâu rồi, bờ biển Cửa Đại mới được bồi lắng đẹp như hiện nay. Chủ tịch UBND TP Hội An cho rằng cần phải trải qua ít nhất một mùa mưa bão mới có thể đánh giá mức độ thành công của dự áɴ. Tuy nhiên, ông kỳ vọng với hệ thống đê ngầm từ xa, bờ biển sẽ chống chịu được với sóng lớn vào mùa mưa bão. “Với các dự áɴ sẽ tiếp tục được triển khai trong thời gian tới, chúng tôi hy vọng biển Cửa Đại sẽ được khôi phục đẹp như xưa” – ông Sơn kỳ vọng.
Tỉnh Quảng Nam triển khai xây dựng đê ngầm ở bên ngoài kết hợp bơm cát tạo bãi ở bên trong để tái tạo bờ biển Cửa Đại
Ông Võ Văn Điềm, Giám đốc Ban Quản lý dự áɴ đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam, cho biết ngoài dự áɴ trên, tháng 6 vừa qua, HĐND tỉnh Quảng Nam đã thông qua nghị quyết chủ trương đầu tư dự áɴ kè chống xói lở khẩn cấp bờ biển Cửa Đại (đoạn từ UBND phường Cẩm An đến khu vực An Bàng). Dự áɴ có chiều dài 550 m, tổng mức đầu tư hơn 210 tỉ đồng. Hiện nay, đơn vị đang tiếp tục hoàn thiện các hồ sơ thủ tục, dự kiến sẽ triển khai thực hiện đầu năm 2023. Theo đó, đơn vị sẽ xây dựng đê ngầm nối tiếp dự áɴ đã triển khai, đồng thời tiếp tục bơm cát tạo bãi.
Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam cũng đang làm việc với Cơ quan Phát triển Pháp, hoàn thiện thủ tục vay 42 triệu euro (tương đương hơn 1.100 tỉ đồng) để triển khai dự áɴ xây đê ngầm và hút khoảng 2 triệu m3 cát tạo bãi đoạn bờ biển dài hơn 3 km còn lại ở khu vực phía Nam. Sau khi hoàn thành 2 dự áɴ trên, bờ biển Cửa Đại sẽ được tái tạo cơ bản như lúc chưa bị sạt lở.
Đê ngầm theo dạng hình thang
Về giải pháp kỹ thuật, ông Võ Văn Điềm cho biết đê ngầm chắn sóng tại biển Cửa Đại được xây dựng theo dạng hình thang, chiều cao khoảng 5-6 m. Đỉnh đê rộng 5 m, cao trình âm 0,5 m so với mặt nước biển; chân đê bằng mặt đáy biển tự nhiên. Chống xói chân đê bằng rọ đá dày 1 m, xếp trên đáy biển tự nhiên rộng 12 m về phía biển. Kết cấu thân đê từ trong ra ngoài gồm đá hộc đổ 10 – 100 kg tạo lăng thể hình thang, 2 lớp đá đổ tự do đường kính trung bình 0,6 m (300 – 700 kg); gia cố mặt ngoài đỉnh, mái đê phía biển bằng khối haro chiều cao 1,12 m; mái phía bờ 2 lớp đá đổ tự do đường kính trung bình 0,6 m (300 – 700 kg); 2 lớp đá đổ tự do đường kính trung bình 0,9 m (1,3 – 2,7 tấn).
Bài và ảnh: TRẦN THƯỜNG
